Η ανθρώπινη ψυχολογία και συμπεριφορά – τα στερεότυπα – το Πλατωνικό Σπήλαιο – Το Σύνδρομο της Στοκχόλμης – το κοινοβουλευτικό σύστημα και οι σύγχρονες εκλογές εν αντιθέσει με την άμεση δημοκρατία – ελευθερία βούλησης – η δύναμη της ψήφου. Αλλάζουν τα δεδομένα;
του Δημ. Σταθακόπουλου, Γεν. Γραμματέα Ε.ΔΗ.Κ.
Τα παρακάτω αφενός είναι γνωστά σε όσους ασχολούνται, αφετέρου δεν αποτελούν θέσφατα, ούτε καλύπτουν όλες τις παραμέτρους. Σίγουρα υπάρχουν και αντίθετες απόψεις, μερικώς ή ολικώς. Γράφονται περισσότερο ως ανάγκη έκφρασης και «σπόρος» γόνιμης περαιτέρω σκέψης και προβληματισμού.
Όπως όρισαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι και όπως η ανθρωπολογία επιβεβαίωσε, ο άνθρωπος είναι ομαδικό, συλλογικό, μιμητικό και αγελαίο όν. Εφόσον ζούσε και ζει μαζί με άλλους ανθρώπους , δημιούργησε μορφώματα όπως η οικογένεια, το γένος ( σόι ), συναθροιζόμενος σε χωριό, πόλη , κράτος κ.λ.π. Φυσικά λόγω της έλλογης φύσης του, πέραν της ομαδικότητας ανέπτυξε και αντελήφθη και την ατομικότητά του. Η συνήθεια και το έθιμο συμπεριφοράς του ενός προς τον άλλο, θεμελίωσαν κανόνες, οι κανόνες έγιναν νόμοι , ενώ τα συναισθήματα και αισθήματα, φόβος, χαρά, λύπη, ανασφάλεια, πλεονεξία, δύναμη, εγωισμός, αγάπη, μίσος κ.λ.π διέπουν την φύση του. Ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια αναφέρει ότι η πολιτική κοινωνία προήλθε για το κοινό συμφέρον, ενώ στα Πολιτικά τονίζει πως κάθε κοινωνία έχει συγκροτηθεί με σκοπό την επίτευξη αυτού που οι άνθρωποι θεωρούν αγαθό. Έτσι κατά τον Αριστοτέλη, η συγκρότηση της πόλης, οφείλεται, στο ότι οι άνθρωποι σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ζώα, διαθέτουν λόγο . Ως έλλογα όντα λοιπόν, συγκρότησαν την Πόλη για το συμφέρον τους και την επίτευξη του τελικού τους σκοπού που είναι η ευζωία και η ευδαιμονία. Ως έλλογα όντα, θα μπορούσαν να επιλέξουν και μια άλλη μορφή ζωής, ή μια άλλη μορφή οργάνωσης εκτός της Πόλης, αν αυτό έκριναν πως τελικά θα συμβάλει στην ευζωία και την ευδαιμονία τους, όμως δεν το έπραξαν. Ο λόγος, ως φυσική και κύρια ιδιότητα του ανθρώπινου είδους, και όχι η φύση, οδήγησε τον άνθρωπο στο να συγκροτήσει την Πόλη. Άρα, η Πόλις είναι μια «φύσει» επιλογή του ανθρώπου και μια διαχρονικά «μεταβαλλόμενη» οντότητα, η οποία μετασχηματίζεται ανάλογα με τις συνθήκες και την ανθρώπινη βούληση στο χωροχρονικό συνεχές. Αποτελεί τον «φυσικό» χώρο διαβίωσης του ανθρώπου, επειδή αυτός τον επέλεξε για να μπορέσει μέσα σ’ αυτόν να επιτύχει τον τελικό του σκοπό. Για τον Αριστοτέλη η Πόλις δεν είναι μια γενική έννοια ενός συνόλου θεσμών και λειτουργιών όπως την αντιλαμβάνεται σήμερα η πολιτική φιλοσοφία και επιστήμη, αλλά η αρχαιοελληνική Πόλις είναι μια ορισμένη, χωρικά, οντότητα, αποτελούμενη από λίγους κατοίκους, που έχει ως βασικό της χαρακτηριστικό την ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ, δηλαδή τη δυνατότητα να παρέχει τις συνθήκες ευζωίας και ευδαιμονίας στους πολίτες της, χωρίς να εξαρτάται, να ετεροκαθορίζεται ή να ανήκει και να προστρέχει σε σχήματα ή οντότητες που θα αλλοιώσουν το βασικό της αυτό χαρακτηριστικό, δηλαδή να δανείζεται και να εξαρτάται από άλλους, ή να εκχωρεί την κυριαρχία της, όπως κατά κόρον συμβαίνει σήμερα.
Πρόσφατα σχόλια